هر کسی در هر کسب‌وکاری، حداقل یک‌بار تجربه‌ی سفارش محصولات چاپی مانند کارت ویزیت، برچسب، بروشور یا پاکت را داشته است. یکی از مراحل مهم در تولید این محصولات، انتخاب ابعاد مناسب آن‌هاست. با توجه به تنوع زیاد سایز و ابعاد کاغذ، در این مقاله به معرفی کامل و مقایسه‌ی رایج‌ترین اندازه‌ها می‌پردازیم تا شما را در انتخاب بهترین گزینه راهنمایی کنیم.
آن چه در این مقاله خواهید خواند:
استانداردهای بین المللی ابعاد کاغذ
سیستم‌های اندازه‌گیری متنوعی برای تعیین ابعاد کاغذ وجود دارد؛ مانند سری‌های A، B، C، RA، SR و …
با این حال، در سطح بین‌المللی عمدتاً از دو سیستم رایج استفاده می‌شود: سری A و سری B.
در هر دوی این سیستم‌ها، ابعاد کاغذها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با نصف کردن کاغذ بزرگتر از جهت ارتفاع، کاغذ بعدی به‌دست می‌آید. به عبارت دیگر، ارتفاع کاغذ کوچک‌تر برابر با عرض کاغذ بزرگتر، و عرض آن برابر با نصف ارتفاع کاغذ بزرگتر خواهد بود.
برای مثال، اگر یک برگ A4 را از جهت ارتفاع به دو قسمت مساوی تقسیم کنید، دو برگ A5 خواهید داشت.
در این سیستم‌ها، هرچه عدد سری بزرگتر باشد، ابعاد کاغذ کوچک‌تر می‌شود؛ به‌عنوان مثال، کاغذ A2 از A3 بزرگتر است و ارتفاع A3 برابر با عرض A2 است. این قاعده برای سری B نیز صدق می‌کند.
بزرگ‌ترین اندازه در این دو سری A0 و B0 است و معمولاً در محصولات چاپی از سایزهای A6 تا A0 و B6 تا B0 استفاده می‌شود.
رایج‌ترین و پرکاربردترین سایز در جهان A4 است که ابعادی معادل ۲۱۰×۲۹۷ میلی‌متر دارد.
کاغذهای سری B در مقایسه با سری A کمی بزرگتر هستند. برای درک بهتر این تفاوت، سایز A4 را با B4 مقایسه می‌کنیم:
عرض کاغذ A4 برابر با ۲۱۰ میلی‌متر (۲۱ سانتیمتر) و عرض B4 برابر با ۲۵۰ میلی‌متر (۲۵ سانتیمتر) است.
ارتفاع A4 برابر با ۲۹۷ میلی‌متر (۲۹٫۷ سانتیمتر) و ارتفاع B4 برابر با ۳۵۳ میلی‌متر (۳۵٫۳ سانتیمتر) است.
در ادامه به معرفی دقیق ابعاد هر یک از سایزهای این دو سری خواهیم پرداخت.
- سایز A0 برابر با 841*1189 میلی متر
- سایز A1 برابر با 594*841 میلی متر
- سایز A2 برابر با 420*594 میلی متر
- سایز A3 برابر با 297*420 میلی متر
- سایز A4 برابر با 210*297 میلی متر
- سایز A5 برابر با 148*210 میلی متر
- سایز A6 برابر با 105*148 میلی متر
- سایز B0 برابر با 1000*1414 میلی متر
- سایز B1 برابر با 707*1000 میلی متر
- سایز B2 برابر با 500*707 میلی متر
- سایز B3 برابر با 353*500 میلی متر
- سایز B4 برابر با 250*353 میلی متر
- سایز B5 برابر با 176*250 میلی متر
- سایز B6 برابر با 125*176 میلی متر
ابعاد کاغذهای رایج در ایران
علاوه بر ابعاد استاندارد جهانی که پیش‌تر بررسی کردیم، برخی کاغذها با اندازه‌های خاص و محلی نیز در ایران رایج هستند و در صنعت چاپ کاربرد فراوانی دارند، مانند:
کاغذ رحلی: با ابعاد ۲۷ در ۳۵ سانتیمتر که عمدتاً در چاپ کتاب، تقویم و سررسید استفاده می‌شود.
کاغذ ۵۰ در ۷۰: این سایز بیشتر در کارهای هنری و گرافیکی، تقویم‌های بزرگ و پوسترهای تبلیغاتی کاربرد دارد.
کاغذ ۱۰۰ در ۷۰: این اندازه معمولاً در پوسترهای بزرگتر، بنرها، تبلیغات نمایشگاهی و ارائه پروژه‌ها در دانشگاه‌ها به کار می‌رود.
ابعاد کاغذهای مناسب برای انواع محصولات چاپی
کارت ویزیت
کارت ویزیت‌ها از پرمصرف‌ترین انواع محصولات چاپی هستند و دسترسی آسان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن‌هاست؛ به همین دلیل معمولاً در ابعادی کوچک‌تر از کاغذهای رایج تولید می‌شوند. اگرچه کارت ویزیت‌ها در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند، رایج‌ترین سایز، اندازه کارت بانکی است که ابعاد دقیق آن ۸۵ × ۵۵ میلی‌متر می‌باشد.
بروشور
بروشورها معمولاً به صورت تا شده (دو لت یا سه لت) و در ابعاد مختلف تولید می‌شوند. رایج‌ترین ابعاد برای چاپ بروشور، کاغذهای A4 و A5 هستند که بسته به نیاز مشتری می‌توانند به صورت عمودی یا افقی استفاده شوند.
پاکت
ابعاد رایج پاکت‌ها شامل سایزهای پاکت نامه، A5، A4 و A3 است. معمولاً پاکت‌ها کمی بزرگتر از سایز استاندارد کاغذها تولید می‌شوند تا کاغذ بدون تا شدن به راحتی در آن قرار گیرد.
مثلاً پاکتی که برای کاغذ A4 ساخته می‌شود، کمی بزرگتر از اندازه استاندارد A4 است.
پاکت نامه از نظر ارتفاع تقریباً یک سوم کاغذ A4 و از نظر عرض تقریباً برابر با عرض کاغذ A4 است و برای قرار دادن کاغذهای تا شده مناسب است. این سایز که به «ملخی» معروف است، یکی از پرمصرف‌ترین ابعاد پاکت به شمار می‌رود و ابعاد آن ۲۳۵ × ۱۰۵ میلی‌متر است.
تراکت
تراکت‌ها معمولاً به صورت تیراژ بالا تولید می‌شوند و هدف آن‌ها پخش گسترده است؛ بنابراین اغلب در ابعاد کوچک‌تر چاپ می‌شوند. رایج‌ترین سایزهای تراکت، A4 و A5 هستند.
پوستر
پوسترها با هدف جلب توجه طراحی می‌شوند و برخلاف تراکت‌ها پخش گسترده ندارند. یک پوستر بزرگ و جذاب می‌تواند به خوبی نظر عموم را جلب کند. برای چاپ پوستر معمولاً از کاغذهای بزرگ مانند A0، A1، A2 و A3 استفاده می‌شود.
تقویم
تقویم‌ها انواع و اندازه‌های متنوعی دارند و به سایز یا نوع خاصی محدود نیستند، اما رایج‌ترین سایزهای تقویم، A3، A4 و سایز رحلی می‌باشند.
چطور سایز مناسب را انتخاب کنم؟
برای انتخاب مناسب‌ترین سایز محصول چاپی باید چند عامل کلیدی را مد نظر قرار دهید:
اهداف و ضرورت‌های محصول
اگر هدف شما تبلیغات و جلب توجه عمومی است، بهتر است از ابعاد بزرگتر استفاده کنید.
اگر اهمیت دسترسی آسان مشتری و حمل‌ونقل راحت باشد، سایزهای کوچک‌تر مناسب‌تر هستند.
اگر قصد معرفی محصول یا رویدادی با متن و تصاویر دارید، ابعاد متوسط بهترین گزینه است.
اگر جزئیات بصری و گرافیکی برای شما اهمیت زیادی دارد، کاغذهای بزرگتر انتخاب مناسبی خواهند بود.
اگر هدف شما انتقال سریع پیام تبلیغاتی با تیترهای خلاصه و لوگوی برند است، بهتر است ابعاد کوچک‌تر را انتخاب کنید.
شناخت ابعاد استاندارد
برای انتخاب سایز مناسب، لازم است با ابعاد استاندارد کاغذ آشنا باشید. در این مقاله تلاش شده تا ابعاد استاندارد سری A و B و همچنین سایر اندازه‌های متداول در ایران به‌طور کامل معرفی شود. تا اینجا باید با این ابعاد آشنا شده باشید.
هماهنگی با محیط استفاده
اگر محصول قرار است در کیف یا جیب قرار گیرد، سایز کوچک توصیه می‌شود.
برای استفاده در محیط‌های اداری و اتاق کار، سایزهای متوسط مناسب‌ترند.
اگر محصول برای محیط‌های بیرونی، خیابان و معابر طراحی شده است، بهتر است از بزرگ‌ترین ابعاد استفاده کنید.
