چاپ افست

دستگاه چاپ افست به عنوان یک ماشین چاپ با ویژگیهای منحصربهفرد خود در فرایند چاپ شناخته میشود. برای شناخت دقیق آن باید ساختار و عملکرد دستگاه و همچنین تعاملات پیچیده بین جوهر، آب و کاغذ مورد بررسی قرار گیرد. این تعاملات در چاپ افست نقش اساسی در انتقال تصویر از سطح چاپ به کاغذ دارند و درکی صحیح از آنها، کلید درک این فناوری است.
حال باید بپرسیم: چاپ افست چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا با فرایند کامل چاپ افست و کاربردهای آن آشنا شوید.
آماده سازی کاغذها برای ورود به دستگاه برش
پس از تولید، کاغذ باید بستهبندی شده و به چاپخانه منتقل شود. در طی این فرایند، کاغذها ممکن است به هم بچسبند یا دچار الکتریسیته ساکن شوند که باعث میشود نتوانند به درستی در دستگاه برش قرار گیرند و جدا شوند. برای جلوگیری از این مشکلات، کاغذها باید قبل از برش، هوادهی یا جدا شوند. این فرایند معمولاً به صورت دستی توسط فردی با استفاده از دست و انگشتان انجام میشود. سپس، کاغذها آمادهی انتقال به دستگاه برش میشوند.

آماده سازی برای ورود به دستگاه تغذیه
پس از برشزدن کاغذها توسط دستگاه برش، لازم است آنها را بر روی یک یدککش قرار دهیم تا به بخش تغذیه دستگاه چاپ افست منتقل شوند. یدککش ابزاری است که برای حمل بارهای سنگین استفاده میشود و با تنظیم ارتفاع، امکان جابجایی آسان پالتهای کاغذ را فراهم میکند. کاغذها روی پالتهای چوبی قرار میگیرند که در مرکز آن فضایی خالی وجود دارد تا یدککش بتواند زیر پالت قرار بگیرد. با استفاده از دستهی یدککش، ارتفاع پالت افزایش مییابد تا کاغذها از سطح زمین جدا شوند.
قبل از انجام این مراحل، لازم است کاغذها به طور کامل و منظم روی هم چیده شوند تا در حین ورود به دستگاه، مشکلی پیش نیاید. برای تراز کردن کاغذها، معمولاً آنها را به یک سطح صاف تکیه میدهند و با استفاده از یک ابزار صافکاری در زاویه ۹۰ درجه، از تراز بودن آنها در تمام جهات اطمینان حاصل میکنند. وقتی یکی از جهات کاغذ تراز شود، جهت مقابل نیز تراز خواهد شد. پس از اطمینان از تراز بودن کاغذها، آنها را به دستگاه تغذیه منتقل میکنند.

انتقال به دستگاه تغذیه
دستگاه چاپ افست از چهار بخش اصلی تشکیل شده است: بخش اول، سیستم تغذیهکننده کاغذ که کاغذ را به واحدهای چاپ هدایت میکند؛ بخش دوم، واحدهای چاپ که عملیات چاپ را انجام میدهند؛ بخش سوم، قسمت خروجی کاغذ؛ و بخش چهارم، سیستم کنترل که برای نظارت و تنظیم عملیات چاپ استفاده میشود.
پس از آمادهسازی کاغذها، آنها با استفاده از یک جک پالت بر روی صفحه فلزی بخش تغذیه دستگاه هدایت میشوند. سپس با استفاده از یک میله تراز، وضعیت کاغذها بررسی میشود تا از صاف و مرتب بودن آنها اطمینان حاصل شود. در ادامه، کاغذها به دقت بر روی دستگاه بالابر قرار میگیرند.
یک متخصص سپس تنظیمات مورد نظر سفارشدهنده را در دستگاه تغذیه اعمال میکند؛ این تنظیمات شامل ابعاد و ضخامت کاغذ میشود که مطابق با نیازهای سفارشدهنده تنظیم میشوند. نکته مهمی که اپراتور باید در نظر داشته باشد، خطای فاصله ۵ میلیمتری است که ممکن است در حین چاپ رخ دهد. با تنظیم دقیق دستگاه، اپراتور اطمینان حاصل میکند که طرح مورد نظر به درستی بر روی کاغذ چاپ شود و هیچ بخشی از آن از بین نرود.
مراحل دقیق هدایت کاغذ به دستگاه چاپ افست
وقتی کاغذ در بخش تغذیه قرار میگیرد، با دقت بالایی به دستگاه چاپ هدایت میشود. دستگاهی که وظیفه کنترل تعداد کاغذهای وارد شده به چاپ را بر عهده دارد، “آپارات” نامیده میشود. آپارات از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفهای مشخص دارند. از جمله این اجزا میتوان به پاشنه آپارات، جلوگیر کاغذ، مکنده اول و دوم اشاره کرد.
مکنده اول وظیفه دارد کاغذ را با مکش از روی پالت بردارد. در این مرحله، موییها و جداکنندههای کاغذ به جلوگیری از ورود بیش از یک برگه کمک میکنند. سپس مکنده دوم کاغذ را از مکنده اول دریافت کرده و آن را به سمت یک غلتک هدایت میکند. این مکشها به این منظور طراحی شدهاند که کاغذها به صورت مجزا وارد دستگاه شوند و از ورود چند برگه به طور همزمان جلوگیری شود.

واحد های چاپ
واحد چاپ یکی از مهمترین قسمتهای دستگاه چاپ افست است که رنگها روی کاغذ نقش میبندند. اولین مرحله پس از ورود کاغذ به واحد چاپ، مرکبدهی است. مرکبدهی نقش حیاتی در کیفیت چاپ ایفا میکند، زیرا میزان دقیق رنگدهی برای دستیابی به طرح دقیق سفارشدهنده بسیار مهم است.
در واحد چاپ، نوردهای مختلفی برای انتقال و توزیع مرکب استفاده میشود. نوردهای مرکبدهی به چند دسته تقسیم میشوند:
- نورد منشأ: این نورد نقش مهمی در تنظیم میزان رنگ دارد.
- نورد رابط: وظیفه انتقال رنگ از نورد منشأ به سایر نوردها را دارد.
- نورد صلایه: این نوردها وظیفه تنظیم دقیق ضخامت و توزیع مرکب را بر عهده دارند.
- نوردهای انتقال: این نوردها مرکب را از یک نورد به نورد دیگر منتقل میکنند.
- نورد فرم: این نوردها رنگ را بهطور مستقیم به روی زینک منتقل میکنند.
تعداد نوردها معمولاً به این صورت است: یک نورد منشأ، یک نورد رابط، چهار نورد صلایه، بیش از ده نورد انتقال، و ۳ تا ۴ نورد فرم.
عملیات فیلر کردن (تنظیم سطح نوردها به یکدیگر) به دو روش اکسنتریک و روش عادی انجام میشود. این تنظیمات به عهده متخصص دستگاه چاپ افست است.
واحد چاپ معمولاً به چهار بخش تقسیم میشود، که هر بخش یک رنگ از الگوی CMYK (فیروزهای، سرخابی، زرد و سیاه) را به روی کاغذ منتقل میکند. هر رنگ در بخش مربوط به خود روی کاغذ چاپ میشود. ابتدا طرح موردنظر بهوسیله لیزر روی سیلندر حک میشود و سپس سیلندر با مرکب آغشته میشود. برای جلوگیری از رنگپذیری قسمتهایی که طرح ندارند، آن بخشها با آب پوشیده میشوند.
سیلندر سپس طرح را به زینک (که معمولاً از جنس پلاستیک است) منتقل میکند. وقتی کاغذ بین زینک و غلتک قرار میگیرد، طرح با فشار روی کاغذ چاپ میشود. این فرایند برای هر چهار رنگ CMYK تکرار میشود.
پس از چاپ، کاغذ از طریق سیستم خشککن خشک میشود. خشککنها به دو نوع تقسیم میشوند:
خشککن اشعهای:
- ۱-۱. اشعه مادونقرمز (IR): با استفاده از گرما، آب موجود روی سطح کاغذ را تبخیر و خشک میکند.
- ۱-۲. اشعه فرابنفش (UV): با تابش نور UV به سطح کاغذ، مرکب را خشک میکند.
خشککن پودری: این سیستم با پاشیدن پودر شیمیایی (مانند کربنات کلسیم) یا پودر گیاهی (مانند نشاسته) روی سطح کاغذ، مرکب را خشک کرده و کیفیت چاپ را بهبود میبخشد.

قسمت خروجی کاغذ
همانطور که از نامش پیداست، کاغذ پس از پایان فرایند چاپ از این بخش خارج میشود. در برخی از دستگاههای چاپ افست، به دلیل کوچکبودن طرحها (مانند کارت ویزیت)، هر کاغذ ممکن است به چندین بخش برش داده شود. برای مثال، کارتهای ویزیت که بهصورت چندتایی بر روی یک ورق چاپ میشوند، در بخش خروجی برش میخورند تا به ابعاد نهایی خود برسند.
در دستگاههای چاپ افست رولی، فرایند برش متفاوت است. این دستگاهها بهطور مداوم از یک رول کاغذ استفاده میکنند و برش طرحها بهطور مستقیم در حین خروج کاغذ از دستگاه انجام میشود. در این حالت، برش اولیه کاغذ که در دستگاههای ورقی قبل از چاپ انجام میشود، حذف شده و به جای آن، کاغذ در زمان خروج به قطعات موردنظر برش میخورد. این فرایند، سرعت و کارآیی چاپ را افزایش میدهد و مراحل اضافی را حذف میکند.
واحد کنترل
واحد کنترل وظیفهٔ نظارت بر کیفیت چاپ را بر عهده دارد. این واحد بهطور منظم نمونههایی از خروجی چاپ را بررسی میکند تا با استانداردهای رنگ و کیفیت، همچنین ضخامت کاغذ مطابقت داشته باشند. اگر نتیجهٔ بررسیها مثبت باشد، فرایند چاپ ادامه مییابد؛ اما در صورت مشاهدهٔ هرگونه انحراف از معیارهای تعیینشده، تغییرات لازم در فرایند چاپ اعمال میشود.
ابزارهای سنجش کیفیت در این واحد باید با پارامترهای تعیینشده توسط کارفرما هماهنگ یا بهعبارتی کالیبره شوند. برخی از این ابزارها شامل رساناییسنج، PHسنج، الکلسنج، رطوبتسنج، سختیسنج، دماسنج، بافرسنج، چسبندگیسنج، و چگالیسنج هستند. هرکدام از این ابزارها نقش مهمی در تضمین دقت و کیفیت نهایی محصول چاپشده دارند. این موارد نشان میدهد که فرایند چاپ افست چقدر حساس و پیچیده است.
نکتهٔ مهم دیگر این است که در چاپ افست، وقتی تنظیمات اولیهٔ چاپ انجام شد و چاپ آغاز شد، تغییر تنظیمات رنگ و سایر پارامترها در میانهٔ فرایند امکانپذیر نیست. به همین دلیل، کنترل دقیق در آغاز کار از اهمیت بالایی برخوردار است.

کاربرد دستگاه چاپ افست
دستگاه چاپ افست بهطور گسترده برای چاپ انواع تراکت، روزنامه، کتاب، مجله و محصولات دیگر با تیراژ بالا استفاده میشود. دلیل اصلی انتخاب این دستگاه، سرعت بالای آن در تولید و هزینههای نسبتاً کم چاپ در مقایسه با سایر روشهای چاپ است. اگرچه مصرف برق این دستگاه نسبتاً بالاست، اما با توجه به کارایی بالا و سرعتی که ارائه میدهد، این هزینهها توجیهپذیر هستند.
اکثر شرکتهای چاپ و نشر برای افزایش سرعت تولید و کاهش هزینهها از چاپ افست بهره میبرند. این دستگاه بهویژه برای چاپ پروژههایی که به تیراژ بالا نیاز دارند، ایدهآل است، چراکه هزینههای تولید با افزایش تعداد نسخهها بهصورت قابلتوجهی کاهش مییابد.